به گزارش ستاد خبری دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی، حجت الاسلام علی ذوعلم عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی با بیان اینکه هر تمدن دارای مبانی نظری است، گفت: هر تمدن بر مبانی هستی شناسی و ارزش شناسی که در فلسفه آن تمدن تبیین شده، تعریف می شود بنابراین مبانی نظری تمدن نوین اسلامی هم باید به درستی تبیین شود به خصوص دلالت هایی که ما از مبانی نظری فلسفه اسلامی می توانیم استنباط کنیم.

تمدن غربی بر مبانی نظری اومانیستی و نگاه های سکولاریستی در ابعاد اقتصادی سیاسی و فرهنگی شکل گرفته است. این نگاه اومانیستی راهبردهایی  را در تمدن ایجاد می کند که  به وضعیت کنونی نظام اجتماعی جهان امروز ما منتهی شده است

ذوعلم دامه داد: اهداف و آرمان های مد نظر در تمدن نوین اسلامی از چه مبانی برخوردار است؟ این از جمله سوالات و پرسش های بنیادین در این تمدن است. همچنین در بحث مبانی باید به منابع نظری و روش علمی که از آنها قابل استخراج است پرداخته شود. همه بخش هایی که ناظر به مباحث مبنایی تمدن نوین اسلامی است در این کمیسیون مورد بررسی قرار می گیرد.

وی افزود: از سال گذشته که اولین هفته تمدن نوین اسلامی برگزار شد، کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی شکل گرفته و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عهده دار مدیریت این کمیسیون است و در شورای علمی گروه تخصصی تاریخ و تمدن پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه این موضوع دنبال می شود.

تمدن غربی صورت تمدنی غالب در جهان

ذوعلم با اشاره به اینکه ما با صورت تمدنی غالب به نام تمدن غربی در سطح جهان مواجهه هستیم، گفت:  تمدن غربی بر مبانی نظری اومانیستی و نگاه های سکولاریستی در ابعاد اقتصادی سیاسی و فرهنگی شکل گرفته است. این نگاه اومانیستی راهبردهایی  را در تمدن ایجاد می کند که  به وضعیت کنونی نظام اجتماعی جهان امروز ما منتهی شده است. امروز در سطح جهان با شکاف عمیق بین کشورهای ثروتمند و فقیر روبرو هستیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: در کشورهای ثروتمند بحران های بزرگ معنویت، خانواده، محیط زیست، هویت و اخلاق وجود دارد و در کشورهای فقیر فقر، بیسوادی، نظام های استبدادی وابسته به کشورهای ثروتمند موج می زند. این اوضاع نظم حاکم بر نظام جهانی است. همچنین آمارهای پیشرفته از فروش تسلیحات جنگی نشان دهنده میزان جنگ ها و تلفاتی است که عامل اصلی همین کشورها هستند. وضعیت امنیتی و چالش ناشی از بحران های تروریستی فرآورده تمدن سکولاریستی حاکم بر جهان امروز است.

تمدن نوین اسلامی در مقابل تمدن سکولاریستی قرار دارد

رئیس کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی اضافه کرد: تمدن نوین اسلامی در مقابل تمدن سکولاریستی ارائه می شود. تمدن اسلامی ضمن تکیه بر مبانی معرفت شناختی معنا گرا و توحیدی از پیشرفت های علمی و فناوری، اهداف مادی، توسعه وضعیت انسان ها در عرصه رفاهی و معیشتی هم غافل نیست و الگوی کارآمد در جایگزینی تمدن حاکم بر جهان امروز را مطرح می کند.

برای ارائه تعریف درست و ناظر به نیازهای جامعه بشری و جلب نظر صاحب نظران برای کارآمدی تمدن اسلامی، باید این تمدن را تبیین کنیم و گفتمان سازی داشته باشیم

وی با بیان اینکه مبانی نظری تمدن نوین اسلامی با تمدن غربی کاملا متفاوت است، گفت: مبانی نظری تمدن نوین اسلامی ریشه و مبنای معنا گرا دارد و انسان را فقط در بعد مادی و نیازهای مادی تعریف نمی کند و جامعه بشری را با شاخص های پیشرفت اقتصادی مقایسه نمی کند و حاکمیت را در قبال مردم مسئول می داند و رشد و تعالی همه مردم جهان را هدف خود قرار می دهد. نگاه سلطه گرانه به جامعه و جهان ندارد و به دنبال توسعه اقتدار نظامی و سیاسی و تحمیل آن به سایر جوامع نیست. این نکات اختلاف اساسی بین تمدن نوین اسلامی و تمدن غربی است.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنانش گفت: علم و فناوری برای ساماندهی جامعه بشری در تمدن اسلامی به عنوان هدف مدنظر قرار می گیرد. برای ارائه تعریف درست و ناظر به نیازهای جامعه بشری و جلب نظر صاحب نظران برای کارآمدی تمدن اسلامی، باید این تمدن را تبیین کنیم و گفتمان سازی داشته باشیم. همه اینها یعنی ما نیاز به مجموعه تلاش های علمی و پژوهشی در عرصه های فلسفه اجتماعی و مباحث جامعه شناختی، مبانی ناظر به انسان و نظام های اجتماعی و سنت های حاکم بر جامعه بشری داریم که در مجموع مبانی تمدن نوین اسلامی را شامل می شود.

وی افزود: کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی به ضرورت تبیین مبانی نظری تمدن نوین اسلامی در مقابل تمدن غرب باز می گردد و اینکه تا وقتی فهم دقیق و درست نسبت به این مبانی شکل نگیرد و گفتمان سازی در این موضوع در سطح جامعه و جهان نداشته باشیم، خود به خود این گفتمان نمی تواند به سمت واقعیت سوق پیدا کند. پس همه تلاش های علمی برای رسیدن به هدف شکل گیری تمدن نوین اسلامی لازم است. هر چند تلاش ها در این زمینه کافی نیست اما در حد بضاعت علمی امروز جامعه ما، تلاش ها آغاز شده است.

رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به مقاله های رسیده به کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: هر مقاله با دو ارزیابی علمی بررسی شده است و بعضی از مقاله ها هم توسط نویسنده اصلاح و بازنویسی شد. موضوعات مقاله درباره آینده پژوهی، شکل گیری تمدن نوین اسلامی، بنیان های اساسی تمدن، وجود تفاوت های اساسی میان تمدن نوین اسلامی و تمدن غربی از نظر مبانی و تفاوتی که در غایت تمدن نوین اسلامی وجود دارد بوده است.

ذوعلم در ادامه گفت: ما در زمینه مباحث نظری و دیگر کمیسیون های هفته تمدن نوین اسلامی نیاز به گفتگو و مباحثات علمی داریم. ارسال مقاله به تنهایی کافی نیست بلکه باید این مقاله ها مورد نقد و بررسی قرار گیرند و حتی نیاز به مناظره های علمی درباره مباحث تمدن نوین اسلامی وجود دارد تا بتوان اندیشه تمدن نوین اسلامی به پختگی و عمق بیشتری برسد.

 وی اظهار کرد: کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی به بعضی از صاحب نظران سفارش مقاله داد و هشت مقاله دریافت کرد و موارد متعددی مقاله از طریق فراخوان دریافت گردید و تعدادی توسط داوران توانست نمره قبولی را کسب کرد. ما نباید فعالیت پژوهشی درباره تمدن نوین اسلامی را محدود به زمان خاصی کنیم. در واقع برگزاری هفته تمدن نوین اسلامی هم بیشتر حرکت علمی و نمادین است که نظر جامعه علمی به این موضوع جلب شود.

این محقق و نویسنده کشورمان در پایان سخنانش گفت: باید به موضوع تمدن نوین اسلامی به صورت کار علمی پژوهشی نگریسته شود و ما نیاز داریم تا صاحب نظران بر این موضوع متمرکز شوند و با تکمیل کار علمی شان به عرصه نظریه پردازی ورود پیدا کنند.

انتهای پیام/