حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محسن الویری، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)، امروز دوشنبه ۳۰ آذر در میزگرد علمی که در حاشیه افتتاحیه نخستین هفته علمی تمدن نوین اسلامی با حضور دکتر موسی نجفی و حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی لک در مسجد مقدس جمکران برگزار شد، به تبیین «چیستی بینش تمدنی و بایستگی‌های آن» پرداخت و اظهار کرد: وقتی از بینش تمدنی حرف می‌زنیم از مقوله‌ای سخن می‌گوییم که اگر وجود نداشته باشد تمدن شکل نخواهد گرفت.

وی اعتقاد به جامعه سازی دین اسلام، مسئولیت انسان در بهبود زیست جهان و مدیریت‌پذیر بودن را از پیش فرض‌های بینش تمدنی ذکر کرد.

این استاد دانشگاه، منظور از بینش را نحوه نگریستن و دیدن به همه پدیده‌ها و امور فردی و اجتماعی از افق تمدنی بیان کرد و گفت: مراد این است که انسان به درجه‌ای برسد که همه امور را از منظر تمدن بنگرد، یعنی تمام مسائل خرد و کلان را در بالاترین سطح ببیند.

حجت‌الاسلام الویری تصریح کرد: بالاترین سطح نگاه به مسائل اجتماعی، نگاه تمدنی است که حتی فراتر از نگاه جهانی مطرح می‌شود. اگر این نگاه ایجاد شود برکاتی خواهد داشت و اگر شکل نگیرد، آسیب‌هایی ایجاد خواهد کرد.

وی با بیان اینکه مهمترین آفت فقدان بینش تمدنی، جزئی نگری است، اظهار کرد: نگاه واگرایانه و عدم بهره گیری مناسب از فرصت‌ها از دیگر آفت‌های نبود نگاه تمدنی است.

مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)، عمومیت، عدم وابستگی به خودآگاهی تمدنی، عدم تلازم با توان تمدن سازی و مدیریت تمدنی و زمان‌مند نبودن را چهار ویژگی نگاه تمدنی برشمرد.

حجت‌الاسلام الویری در تشریح این ویژگی‌ها، با بیان اینکه نگاه تمدنی خاستگاه دینی دارد، بیان کرد: بینش تمدنی فقط منحصر به بزرگان و رهبران کلان جامعه نیست. همه اجزاء و ساختارهای خرد جامعه باید نگاه تمدنی داشته باشند.

وی تاکید کرد: عمومیت داشتن نگاه تمدنی حتی شامل افراد عادی هم می‌شود، یعنی کسی که منصب اجتماعی ندارد، اگر کلان و تمدنی بنگرد در نحوه مواجهه با دیگران، لباس پوشیدن و … نگاه بلند را همواره در نظر می گیرد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه داشتن بینش تمدنی الزاما به مفهوم خودآگاهی تمدنی نیست، تصریح کرد: البته به هر اندازه خودآگاهی وجود داشته باشد ثمرات آن بیشتر خواهد بود ولی کسی که این خودآگاهی را ندارد و به افق‌های کلان بنگرد، می‌تواند بینش تمدنی داشته باشد.

حجت الاسلام الویری ادامه داد: در این نگاه، مسجد را نمونه کوچک از جامعه تمدن یافته اسلامی می‌‌دانیم و همه آنچه که در این جامعه می‌توان پیدا کرد، در افق گسترده‌تر و وسیع‌تر در جامعه تمدنی تحقق خواهد یافت.

وی تصریح کرد: وقتی فرد، جامعه یا نهاد اجتماعی توان تمدن‌سازی نداشته باشد می‌تواند بینش تمدنی داشته باشد. به این معنا که حتی اگر کسی در مدیریت جامعه هیچ سهمی نداشته باشد باید بینش تمدنی داشته باشد.

به اعتقاد مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)، بینش تمدنی تنها معطوف به گذشته نیست بلکه بیشتر معطوف به آینده است.

حجت‌الاسلام الویری به تشریح بایستگی‌های بینش تمدنی پرداخت و اظهار داشت: بینش تمدنی بایستگی‌هایی دارد که خودآگاهی نسبت به آنها می‌تواند در تحقق بینش تمدنی کمک کند.

وی تاکید کرد: نگاه تمدنی یعنی تن دادن به این واقعیت که در جامعه الزاما یک فکر وجود ندارد، بلکه افکاری گوناگون وجود دارد و باید این افکار را شنید.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه نباید با اندیشه برخورد شود، اظهار داشت: وقتی با اندیشه‌ها به روش غیر اندیشه‌ای برخورد شود، آن اندیشه‌ها از بین نخواهند رفت.

حجت‌الاسلام الویری، تضارب آراء را لازمه اجتناب ناپذیر و قطعی شکل گیری بینش تمدنی بیان کرد و افزود: کسی که بینش تمدنی دارد باید اهل مدارا باشد.در فضای جامعه دینی کسانی می‌توانند نقش آفرین باشند که اهل مدیریت دینی و مدارا هستند.

رئیس قطب تمدن نوین اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی با تاکید بر اینکه باید به قواعد حرکت جمعی تن داد، تصریح کرد: تمدن، بالاترین سطح زندگی اجتماعی است.

وی با بیان اینکه در پرتو نگاه تمدنی همه ظرفیت‌ها باید مورد بازخوانی قرار بگیرد، تاکید کرد: انبوهی از ظرفیت ‌های فعال نشده در کشور داریم و مقام معظم رهبری بارها تاکید کردند که به شناخت ظرفیت‌های خود برگردیم و این ظرفیت‌ها را درست به کار ببریم.

حجت‌الاسلام الویری معتقد است که نگاه تمدنی خود به خود نگاه متعدی است که به دیگران تسری می‌یابد، بنابراین کسی که نگاه تمدنی دارد، دغدغه ترویج این نگاه را هم خواهد داشت.

وی سنجش مستمر با دیگر تمدن ها را یکی دیگر از لوازم بینش تمدنی دانست و تاکید کرد: وضعیت تمدنی جامعه خودمان را باید با تمدن‌های دیگر مقایسه کنیم. نمی‌شود از محیط پیرامونی غافل باشیم و امید داشته باشیم که بینش تمدنی در حال تحقق است.

وی با اشاره به خیزش تمدن در دیگر کشورها، تصریح کرد: فقط ما نیستیم که می خواهیم تمدن ایجاد کنیم، بلکه کشورهای دیگری هم در این زمینه کارهایی انجام داده‌اند که برخی از آنها موفق‌تر از ما هستند.

رئیس قطب تمدن نوین اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی افزود: با اعتنا و احترام به دیگر حرکت‌های تمدنی، با حفظ باورها و ارزش‌هایی که داریم باید نسبت به بومی سازی آنها اهتمام داشت.

حجت‌الاسلام الویری با اشاره به این جمله مقام معظم رهبری که فرمودند «باید همه احساس کنند که مسئولیت ایجاد تمدن اسلامی نوین بر دوش آنهاست» گفت: تحقق بینش تمدنی به معنای نشستن و به جامعه دیگر نگاه کردن نیست، بلکه همه باید در شکل گیری این بینش نقش آفرینی کنند.

انتهای پیام/