حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی، رئیس شورای سیاست‌گذاری نخستین هفته علمی تمدن نوین اسلامی، صبح امروز ۷ دی ماه در آیین اختتامیه نخستین هفته علمی تمدن نوین اسلامی، که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، گفت: منظور از تمدن، نظم مدنی پیچیده و عینیت یافته و فراگیر است که توسط بشر به وجود می آید.

وی افزود: حرف ما این است که تجمع مسلمانان به تنهایی تمدن را اسلامی نمی کند که بگوییم تمدن اسلامی یعنی تمدن مسلمانان، خیر، اسلام اجتماعی، هم در باطن و هم در ظاهر تمدن اثر گذار است و هنر ما در بحث تمدن نوین اسلامی این است که این اثر را با هم جوانبش و ریزه کاری هایش تبیین کنیم.

رئیس مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا ادامه داد: صحبت از تمدن نوین اسلامی یعنی اینکه سرنوشت محتوم مردم جهان به غیر مسلمانان، غربی شدن و تعریف در ذیل تمدن غربی نیست. در واقع، طرح موضوع تمدن نوین اسلامی، به منزله مرگ تفکر پایان تاریخ و نوید بخش آغاز یک تاریخ متفاوت برای بشریت است.

حجت الاسلام غلامی اظهار کرد: موضوع تمدن نوین اسلامی آنگاه از میدان علم به میدان عمل منتقل می شود که بر اثر تقویت خود باوری و اعتماد به نفس اسلامی، اولاً به یک رویکرد و خواست عمومی تبدیل شود ثانیاً مردم تدریجاً عالم غربی را ترک کنند و وارد عالم اسلامی شوند. البته تغییر علام در دوران پیش از ظهور نسبی است ولی مهم است.

وی افزود: رسیدن به تمدن فرایندی است نه پروژه. کسانی تمدن را پروژه تلقی می کنند که با الفبای تمدن و ماهیت آن آشنا نیستند و یا یک معنای حداقلی و کاملا ظاهری از تمدن را درک می کنند البته وجود پروژه در بسترسازی و ریل گذاری لازم و موثر است، اما تمدن بنابر ماهیتی که دارد، خارج از یک فرآیند و طبیعت ساخته نمی شود.

به گفته رئیس شورای سیاستگذاری هفته علمی تمدن نوین اسلامی، فکر و معرفت هرچند نقش کلیدی را در تمدن سازی دارد اما این نگاه ها لزوما کامیاب نیست و نخواهد بود.

غلامی با اشاره به اینکه فکر و معرفت، هر چند نقش کلیدی در تمدن سازی دارد، به تنهایی تمدن ساز نیست، گفت: زمانی فکر به عقل شکل گیری تمدن منجر می شود که از قابلیت عینیت یافتگی برخوردار شود. پس تا زمانی که نتوانیم فکر خودمان هر قدر هم که مترقی باشد بروز و ظهور دهیم، وارد عرصه تمدن سازی نشده ایم. ما در علوم انسانی و اسلامی باید به شرایط باران نظریات کاربردی برسیم.

وی تأکید کرد: ما از یک تمدن تاریخی باشکوه صحبت می کنیم و به آن افتخار هم می کنیم اما باید توجه داشته باشیم تمدن نوین اسلامی همان طور که از نامش هم پیداست به منزله بازگشت به گذشته تمدن شکوهمند اسلامی قرن چهار و پنج هجری قمری نیست. البته ما این تمدن تاریخی را جز دارایی های بزرگ خودمان می دانیم و از آن تجربه استفاده می کنیم.

وی تصریح کرد: شک نباید کرد که وجود نظام سیاسی و دولت اسلامی قدرتمند و مردمسالار و رسیدن ما به تمدن نوین اسلامی، نقشی کلیدی و منحصر به فرد دارد. به طوری که فرض تمدن نوین اسلامی منهای دولت اسلامی منفی است. بنابراین امروز هم ادامه تئوریزه سازی و هم تکامل عملی نظام مردم سالاری دینی باید در دستور کار علما و اصحاب حقیقی سیاست قرار گیرد.

حجت الاسلام غلامی گفت: تعیین نسبت تمدن نوین اسلامی، با تمدن مهدوی در دوران ظهور یکی دیگر از مباحث تمدنی است. باید توجه داشته باشیم تمدن نوین اسلامی، قله و سقف خودش را تمدن جهانی اسلام در دوران ظهور می داند اما متناسب با بضاعت دوران غیبت شکل می گیرد. ما برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی و غنی بخشی و تکامل عقلانیت اسلامی همچنین نمودار شدن آن در رگهای جامعه نیاز مبرم داریم. شاید بهتر باشد بگوییم عقلانیت هم علت موجده تمدن نوین اسلامی است و هم علت موبقیه.

وی خاطرنشان کرد: عقلانیت اسلامی دو وجه دارد که معرفتی پاسخگو به مسائل بنیادی انسان و جامعه انسانی را بر عهده دارد و وجه ابزاری پاسخگویی به مسائل روزمره و عمومی جامعه را بر عهده دارد.

انتهای پیام/