به گزارش هفته علمی تمدن نوین اسلامی به نقل از روابط عمومی دانشگاه شاهد، مراسم افتتاحیه دومین همایش ملی تمدن نوین اسلامی؛ چیستی، چرایی و چگونگی با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا، دکتر ثقفی رئیس دانشگاه شاهد، معاونین، مدیران، کارکنان و دانشجویان دانشگاه، چهره های برجسته علمی و دانشگاهی، روسا و اساتید دانشگاه های کشور برگزار شد.

در ابتدای مراسم پس از قرائت کلام الله مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، دکتر ثقفی رئیس دانشگاه شاهد ضمن تشکر از دست اندرکاران دومین همایش تمدن نوین اسلامی در دانشگاه، با اشاره به فرازهایی از مجموعه بیانات مقام معظم رهبری درخصوص اهمیت نقش آفرینی دانشگاه در ایجاد تمدن نوین اسلامی مورد اشاره قرار داد و یادآور شد: در تعابیر رهبر معظم انقلاب اسلامی آمده است که مسولیت دانشگاه را بر این اساس قرار دهید.

وی با اشاره به ارتقای مقالات ارسال شده به دومین همایش تمدن نوین اسلامی افزود: دانشگاه شاهد تا زمانی که دانشگاه های دیگر و موسسات پژوهشی دیگر پای این کار بیایند بنا دارد به صورت پیوسته و سالانه این همایش را برگزار کند و بر همین اساس اعلام کردیم دبیرخانه دائمی همایش شکل پیدا می کند و ان شاء الله ما در طول سال هم به غیر از یک روز یا دو روز همایشی که داریم نشست های تخصصی در این زمینه برگزار خواهیم کرد.

دکتر ثقفی درباره سه رکن تمدن یعنی فرهنگ، سیاست، اقتصاد و اینکه تمدن به صورت چرخه باز یا بسته است بیان داشت: هدف غایی تمدن غرب تمتع است در مقابل در تمدن حقیقی و الهی آرمان که در دل فرهنگ تعریف می شود با حاکمیت سیاسی و حکومت اسلامی دنبال می شود قطعا اقتصاد هم به عنوان یک وسیله و ابزار برای کمک به تحقق آرمان ها استفاده می شود و هدف تعبد و نهایتا تقرب است. ما برای مردم دنیا این نگاه دوم و نگاه نو را مطرح می کنیم.

رئیس دانشگاه شاهد فرآیند پنج مرحله تمدن نوین اسلامی را مد نظر قرار داد و یادآور شد: ما اکنون در مرحله سوم یعنی تحقق دولت اسلامی هستیم و استکبار با مانع شدن و ایجاد نسخه های بدلی سعی در عدم شکل گیری این مرحله دارد.

چهار پایه تمدن اسلامی

در ادامه این مراسم دکتر جهان بین رئیس دبیرخانه دائمی و دبیر علمی همایش به سخنرانی پرداخت و گفت: انقلاب اسلامی ایران با بیان نظریه نه شرقی، نه غربی به دنبال درافکندن طرحی نو و تحقق حیاتی جدید بود، امام راحل(ره) مسئله اصلی را نه تغییر رژیم سلطنتی بلکه نشر توحید در عالم می دانند و انقلاب مردم ایران را نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچم داری حضرت حجت (ارواحنا فداه) معرفی می فرمایند. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز همواره بر این نکته تاکید داشته اند که انقلاب اسلامی ایران نه یک حادثه منطقه ای  بلکه واقعه تاریخی و آغاز یک عصر جدید است. جهان بین ادامه داد: انقلابی که به نام اسلام گام جدیدی را پیش پای بشریت نهاد از منظر ایشان بنای یک نظام و تمدن اسلامی جدید و یک تاریخ نو قضیه ای جدی است و ایشان از آن به روز نوی مسلمین تعبیر می کنند. معظم له انقلاب اسلامی را آغاز زنجیره ای می دانند که غایت آن تشکیل امت اسلامی و تمدن نوین اسلامی است و به عبارتی خط کلی نظام اسلامی و دستور قطعی نظام اسلامی رسیدن به تمدن نوین اسلامی می باشد.

دبیر علمی همایش ادامه داد: این تمدن بر چهار پایه دین، عقلانیت، علم و اخلاق استوار می باشد از این رو تمدن نوین اسلامی تمدنی است که با شاخصه های ایمان و علم و اخلاق و مجاهدت مداوم  اندیشه پیشرفته و اخلاق والا همراه است و نقطه رهایی از جهان بینی مادی و ظالمانه  و اخلاق تضعیف شده ای است که ارکان تمدن امروزی غرب اند. وی درباره سومین مرحله آن یعنی تحقق دولت اسلامی گفت: در مرحله دولت اسلامی آن چه اهمیت دارد اسلامی شدن روش و منش دولتمردان می باشد به عبارتی در این بخش که به تدریج رخ می دهد به دنبال نظام سازی تفصیلی و تحقق آن هستیم.

رئیس دبیرخانه همایش بیان داشت: تامل و تعمق در این مفاهیم و مراحل و تلاش برای گفتمان سازی به منظور ایجاد نهضت نرم افزاری و تولید فکر و علم به شکل طبیعی که از طریق تضارب آرا و ایجاد فضای آزاد اندیشی رخ خواهد امری ضروری است براین اساس دومین همایش ملی تمدن اسلامی با همکاری جمع کثیری از مراکز دانشگاهی حوزوی علمی و پژوهشی کشور و با محوریت دانشگاه شاهد که مجمع بسیاری از انسان های عالم و فرهیخته و معتقد بوده و به تعبیر رهبر معظم انقلاب گلخانه عطر آگین است، در چهارم و پنجم اسفند ماه ۱۳۹۵ برگزار می گردد.

دکتر جهان بین سپس تشریح چگونگی برگزاری همایش  و ۱۲ کمیسیون آن پرداخت و افزود: سال گذشته این اتفاق مهمی که در دانشگاه شاهد افتاد نزدیک به۸۰  مقاله رسید که این البته آغاز راه بود، امسال این ۸۰ مقاله به ۲۰۹ مقاله رسید که این نشان دهنده اقبالی که جامعه علمی کشور به این موضوع دارد و خداوند را باید نسبت به این شاکر باشیم.

نسبت آزادی و تمدن نوین اسلامی

حجت الاسلام دکتر رضا غلامی، در مراسم افتتاحیه دومین همایش تمدن نوین اسلامی ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان از رئیس دانشگاه شاهد و معاونت پژوهشی تشکر و قدردانی نمود.

وی حضور در این همایش را مغتنم شمرد و  بیان داشت: ما مفتخر هستیم که در مجموعه ای شرکت کردیم که به لطف الهی در آینده ای نزدیک به قطب و پایگاه تمدن نوین اسلامی تبدیل خواهد شد.

حجت الاسلام غلامی در ابتدای سخنان خود با طرح عنوان نسبت آزادی و تمدن نوین اسلامی، متذکر شد: تمدن نوین اسلامی عبارت است از ظهور و بروز مادی و معنوی پیشرفت های هدفمند و سیستماتیک و نو ظهور امت اسلامی با محوریت ایران در عرصه های گوناگون که شکلی معنا دار و منضبط به خود گرفته است. در این تعریف ظهور و بروز، ناظر بر اصل عینیت یافتگی و مادی و معنوی ناظر به گستره تمدن و دو جنبه بودن آن می باشد. ما پیشرفت مادی و معنوی را به تنهایی، تمدن نوین اسلامی نمی دانیم و به دنبال بازگشت به گذشته نیستیم بلکه به دنبال شکل گیری یک تمدن جدید می باشیم که از تجربه های گذشتگان حداکثر استفاده را می بریم. امت اسلامی بر فرا ملی بودن این تمدن تاکید دارد و ایران نقش کلیدی در شکل گیری تمدن را ایفا می‌کند. این اسلام است که مثل خون در رگ های تمدن نوین اسلامی جاری می باشد. شکل معنا دار و منضبط به فرم و صورت تمدن نوین اسلامی اشاره دارد و اصولا به پیشرفت های پراکنده و غیر منضبط،  تمدن اطلاق نمی شود.

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا ۱۴ ویژگی برای تمدن نوین اسلامی برمی شمرد: دین بنیاد و حق گرا، عدالت رکن، امام محور، آزادی زا، مردم نهاد نه حکومت نهاد، فرایندی، علم گرا و دانش بنیان، فقر ستیز، خلاق و نوآور، طبیعت دوست، تعالی خواه و کمال گرا، انسان ساز، گسترش یابنده و جهانی، آرامش بخش. اقسام و معنای آزادی: آزادی را اختیار در برابر جبر معنا می کنند و اینکه خداوند متعال انسان را آزاد و برخوردار از اختیار آفریده است. امام صادق(ع) می فرمایند:« در این عالم نه جبر است نه تفویض پس چیزی بین این دو وجود دارد.» آزادی به دو قسم فردی و اجتماعی تقسیم می شود.آزادی اجتماعی شامل آزادی فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می باشد و آزاداندیشی در ذیل آزادی فکری قرار می گیرد و آن بروز و ظهور فکر و اندیشه می باشد. در تعاریف اسلام، آزادی فردی و اجتماعی به معنای عدم وجود مانع غیر طبیعی برای رسیدن انسان به رشد مادی و معنوی تعریف می شود.

وی در ادامه ایراد سخنان خود با طرح سوال اصالت آزادی فردی یا اجتماعی در اسلام، پاسخ داد: در نظر گرفتن انسان مستقل از جمع، بسیار دشوار و نادر می باشد. بنابراین نمی توان آزادی فردی را بدون لحاظ آزادی اجتماعی درنظر گرفت. آزادی فردی محترم می باشد لیکن نباید سلب کننده آزادی دیگران در جامعه باشد. پس اصلالت با آزادی اجتماعی می باشد و آزادی فردی هم در پرتو آزادی جمعی محقق می شود. نسبت آزادی فردی و اجتماعی با آزادی معنوی چیست؟ آزادی معنوی را نباید از آزادی فردی و جمعی جدا دانست بلکه لازم و ملزوم یکدیگر می باشند از طرفی اسلام دین اجتماعی می باشد و آزادی معنوی در گرو شکل گیری جامعه مطلوب اسلامی است.

غلامی در ادامه سخنانش به وجه عینی بودن آزادی اشاره و اذعان داشت: باید به فاصله آزادی ذهنی و عینی توجه داشت. در این عالم و در مقام عینیت چیزی به عنوان آزادی مطلق وجود ندارد و جز طبیعت که مانع آزادی می باشد؛ رعایت حقوق آزادی دیگران خود جزئی از موانع می باشد. پس لازم است به جای آزادی مطلق از آزادی حداکثری استفاده نمود که در مقام عینیت نیز وجود دارد. در کلام اسلامی تحقق آزادی دو ضامن دارد یکی اخلاق و دیگری عدالت. عدالت و اخلاق تضمین کننده آزادی است نه سلب کننده آن. چون عدالت و اخلاق زمینه ای را فراهم می کنند که قابلیت های انسان برای رشد و شکوفایی ظهور نماید و بستری را مهیا می‌کند تا این قابلیت ها در فرصت های عادلانه محقق گردد. پس می‌توان نتیجه گرفت در جامعه ای که عدالت و اخلاق وجود ندارد، آزادی نیز وجود ندارد. تمدن نوین اسلامی نه تنها در بستر آزادی متولد می شود بلکه آزادی زا نیز می باشد چون هم رشد تمدن محتاج عدالت است و هم تمدن با رشد عدالت به زایش آزادی منجر می شود. امر به معروف و نهی از منکر در اسلام یکی از روش های اعمال آزادی می باشد. معروف یعنی آن چیزی که برای عقل انسان شناخته شده است و منکر به معنای وجود اعمال ناشناخته برای عقل انسان می باشد لذا امر به معروف و نهی از منکر به معنای حرکت، برای عقلانی کردن جامعه است.

این محقق و استاد دانشگاه تصریح کرد: دمکراسی به معنای متعارف، حاکمیت نصف +۱ می باشد یعنی حاکمیت ۵۱ درصد بر ۴۹ درصد از افراد جامعه که حتما مخل برخی از آزادی ها برای اعضای جامعه می شود. به بیان دیگر، دمکراسی استبداد علیه اقلیت است. دولت در جامعه اسلامی با شرط آشنایی با وظایف و به دور از رقابت ها، نه تنها مانع آزادی نمی باشد بلکه به عنوان مجری آزادی، باعث ضمانت بخشیدن به آزادی می شود.

وی تفاوت آزادی در اسلام با آزادی در غرب را مغایرت اسلام با تفکر امانیستی و اصالت بخشیدن اسلام به آزادی اجتماعی و ترویج اخلاق و عدالت دانست و اشاره کرد: در اسلام دولت ها حافظ آزادی هستند نه مخرب آن. اسلام فراتر از قبول آزادی، مدافع سرسخت آزادی ست بدین دلیل که اسلام بدون داشتن آزادی حقیقی به هدف اصلی خود یعنی پرورش انسان متعالی نمی رسد. طبق آیه ۱۵۷ سوره اعراف، اسلام آمده است تا زنجیر ها و عقده ها را از گردن انسان باز کند. پس با این وجود، آزادی فکری تقدم رتبی و ارزشی بر سایر آزادی ها دارد.

در پایان سخنرانی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامی، موانع تحقق آزادی در مسیر شکل گیری تمدن نوین اسلامی را برشمرد:

معرفت سوزی؛ جریانی که انسان را از فهم عمیق عالم دور می سازد و نوعی نابینایی را بر جامعه حاکم کرده است.

تحریف و مسخ آزادی؛ که طی آن، آزادی به مفهومی پوچ و تو خالی بدل شده است.

عدالت ناباوری و اخلاق گریزی

حزب زدگی، جناح پرستی و استبداد حزبی

توطئه و فتنه؛ با ایجاد فتنه، محدوده آزادی تنگ می شود به طوری که با سر دادن شعار آزادی بیان، به ایجاد توطئه و محدود

تجاری شدن آزادی؛ تبدیل آزادی به کالای لوکس و غیر قابل دسترس

استعمار فرانو یا جهانی شدن که با طرح یکدست سازی جهان، به دنبال سلب آزادی از بشر می باشند.

ادامه همایش در ۵ اسفندماه

گفتنی است برنامه ارائه مقالات کمیسیون های علمی همایش و نیز اختتامیه همایش پنج شنبه ۵ اسفند ماه در دانشگاه شاهد برگزار می شود.

انتهای پیام/